Acuelh / Accueil
Editoriau / Editorial
D'aicí e de'n pertot
Sociau / Social
Politica / Politique
Istòria / Histoire
Cartabèu/Bloc-notes
Societat / Société
En revista / En revue
Botica / Boutique
Forum
Contact

   
   

D'aicí e de'n pertot


Lo Bilhet de Joan Pau MARTIN. Un normalian au camp d'orror
25 / 11 / 2018 399 lu(s) 
LO BILHET de JOAN PAU MARTIN

          Un Normalian au camp d’orror

   Lo 10 de setembre de 1914, lo luòctenent Genevoix corre dins una trencada au moment d’una ataca. Un bèu pati. Subran se retròba darnier tres òmes que corron tamben, d’enemics.

  Tot aquò se debana ais Eparges, una montanha, una levada de fanga puslèu, que Francés e Alemands se disputan estent que se quauqu’un la tèn, totei lei rotas son a portada de canons.
   En fàcia, i a Ernèst Junger que lei « Carnets » son la simetria de « Ceux de 14 », éme la meme vista.
   Genevoix nos mòstra que dins l’escritura la vertadiera fòrça vèn dei vèrbes .
   « Tota la nuech un fube de monde patolha dins la conca 280. Es un molon d’ombras renadissas, un pati molegàs que vira au meme endrech, chaucha la pauta, tremòla e rena. »
   A de ren la mòrt a passat, ais Eparges, d’un òme à l’autre que sieche sus lo sèrre o dins la plana.
   « Ai rejonh tres fantassins alemands. A cadun corrent darnier elei, sus sei piadas, ai tirat una bala de rabatin dins la tèsta e dins l’esquina. »
   La mòrt es pertot, coma lei nafras, que son mai d’un còp, una mòrt diferida. Cò qu’a sauvat Genevoix, es çò qu’ai sovent ausit quora pichinet escotavi leis ancians de 14, la « bòna nafra», invalidenta, emé la gangrena a l’espèra, mai que vos lèva dau mitan.
   Per Genevoix sarà tres balas dins lo bras gauche, podrà pus se batre.

   Genevoix escriu sus sei companhs mòrts : « Vos an tuat, es lo mai grand dei crimes. »
   En parlant coma aquò, pensa pas ais Alemands, mai ditz qu’aquela guèrra fuguèt un chaple internacionau.

   Aquelei mòts de Genevoix corron tojorn delà la guerra de 14.

Retorn