|
|
|
|
 |
D'aicí e de'n pertot |
 |
 |
LO BILHET de Joan Pau MARTIN - La lenga Wendat |
 |
|
 |
| 18 / 10 / 2016 |
399 lu(s) |
 Lo Bilhet de Joan Pau MARTIN
Leis enfants dau Quebec fan mai sieu la lenga wendat.
Un matin de decembre de l’an passat, levat de boana ora , ai mes France Inter per escotar la seria que si debana de 5 oras à 7 oras dau matin. Aqueu matin l’i aviá un reportatge que li dien « Ailleurs » sus la lenga Wendat.
« Meme si aquela es endurmida, fa partida de nos, es nòstra identitat. La comunautat es lesta per la far reviure, per revilhar aquela lenga endurmida. Sentèm lo besonh de faire aqueu trabalh. »
Siam au Quebec, e venèm d’entendre la lenguista Megan Lukaniec, que parla d’ una lenga iroquiana : lo Wendat. Aquela lenga se retròba dins quauqueis Estats americans, coma au Canada e a Wendake, banlega de la vila de Quebec, estent que lo darnier parlaire es moart a la fin dau segle XIX.
Ara es lei felens d’aquela comunautat que an fa mai sieu aquela partida de sa cultura. La jornalista de RFI1, Pascala Guericolàs, es anada à la gardariá Orak ente lei nistons aprenon la lenga de sei rèires
Coma foarça enfants, Felicia, Grégoire, e tant d’autres, li agradan lo paire Novè, mai aprenon tanben lei legendas dau pòple Wendat. Lo matin se saludan dins aquela lenga emé l’ajuda de la mestressa.
Pichin à pichin la lenga repren sei drechs dins la comunautat Wendake, subretot emé l’ajuda despuei plan d’annadas de la linguista Megan Lakaniec, una wendat que ven deis Estats Unis. A fa ostau dins Wendake, e fa reviure la lenga sus lei basas dei diccionaris gaubejats per lei Jesuitas que se n’en servián per evangelisar son pòple dins lei sègles XVII e XVIII. Puei compara aquelei transcripcions emé lei mòts d’unei lengas iroquianas, enca parladas encuei, lei missionaris an pas recampat tot lo vocabulari, puei mancava de precisiens.
« Retròba lo mòt ben ensortit, perque an oblidat de sons ; se dièn lo mòt que vòu dire flor, s’arrestan, puei aqueu son changa la significien dau mòt en wendat… ».
La directriça de la gardariá ORAK se leva la pèu per que lo Wendat fague partida de la cultura dei pichons.
Siam pas solets…
Joan Pau MARTIN
|
Retorn
|
|
|
 |
|
|
|
|
