|
|
|
|
 |
Societat / Société |
 |
 |
Una experiéncia de la preséncia de la lenga dins un pargue naturau regionau. Miquèu Arnaud |
 |
|
 |
| 28 / 06 / 2018 |
402 lu(s) |
 UNA EXPERIÉNCIA DE LA PRESENCIA DE LA LENGA DINS UN PARGUE NATURAU REGIONAU
D’en premier depende se se tracta de l’escritura d’una carta per un projècte de pargue o de la revision d’una carta per un pargue qu’existisse ja. S’es per un projècte nòu, fau sacher que l’investiment personau es d’una bèla durada, dificile, que faudrà premierament faire acceptar l’idèa ais autrei membres d’un conseu de desvelopament, s’es per exemple mes en plaça. Faudrà passar d’oras a discutir sus d’objectius qu’an ren de veire amb la lenga.
A la lèsta vau vos dire coma s’es passat nòstra accion a la santa Bauma. Au començament, quora ai aprés qu’un projècte de PNR èra a se metre en plaça, ai assistit a mai d’una reünion publica. Coma la preséncia de la lenga èra pas prevista, avèm creat un Comitat per aquesta accion. Aquest Comitat recampèt d’associacions e d’actors dau relarg, venent dau Felibritge coma de l’Institut d’Estudis Occitans.
Nòstre premier trabalh foguèt de chifrar sus un ensems de proposicions, e avèm concretizar tot aquò dins un document: « Si bolegam per la Santa Bauma ».
Fora bora, aquest document mencionava:
-Favorizar l’expression culturala e lingüistica provençala
-Aprendissatge e formation a la lenga dins leis escòlas e dins lei cors per adultes
Avèm pensat qu’en premier faliá socializar la lenga, la rendre visibla, que siegue pas quauqua ren reservat a de ceucles, mai que devengue una banalitat dins l’èime dei gents.
Visibilitat, banalitat qué mielhs que sa preséncia sus lei panèus, dins lei publicacions. Pensam que per sauvar, desvelopar l’occitan, per arribar a oficializar lo bilingüisme, aquela preséncia de totei lei jorns es un enjuec màger. Puei, per qu’una lenga, una cultura viscan, fau que la populacion se l’apropria, e ansin dins « Si bolegam per la Santa Bauma », avèm sonjat d’organizar de velhadas, de seradas cònte, de concors ont la lenga es presenta.
Avèm tanben afortit nòstre estacament au patrimòni materiau qu’es de gròssa qualitat dedins lo territòri de la Santa Bauma, entre autre leis emblematiquei glacièras. De religar totjorn lo materiau a l’immateriau, coma amb lo paisatge e la toponimia.
Siam per lei tradicions mai pas per una folclorizacion d’aquestei. La tradicion es que lo present d’una epòca passada que contúnia dins nòstre present e que continuarà dins lo futur, present de nòstreis enfants.
Ansin la cultura, deu pas èstre un objècte de musèu, mai faire partida de la vida vidanta. Es per aquò que dins nòstrei preposicions una gròssa part foguèt donada au mond economic : torisme, agricultura, artisanat, comèrci.
Tot aquò èran leis objectius.
Tornam ara ai realitats de l’accion concrèta dau « Comitat Provençau per la Santa Bauma ».
Coma president dau Comitat, me despatolhèri per me faire elegir coma membre titular dau Conseu d’Orientacion provisòri dau conseu de Desvelopament, uei Conseu de Pargue, puei coma responsable de la comission cultura.
L’objectiu de la comission cultura, coma per leis autrei comissions, èra de participar a l’escritura dau projècte de carta dins totei lei domenis concernant la cultura provençala sus lo futur Pargue Naturau Regionau. Es ansin que tre la premiera version de la carta, una mesura prevesiá : « Soutenir la vitalité de la culture provençale » e en particular « promouvoir le parler provençal et améliorer la visibilité de la langue ».
Lei ponchs d’aquesta mesura prevesiá: la senhaletica : panèus rotiers, de draias ; lei publicacions dau PNR bilingüas ; lo desvelopament de programas d’aprendissatge dins lo mitan escolar, dins lo mitan professionau per leis agents dau pargue e deis oficis dau torisme.
Mai se çò qu’es escrich es escrich, vau pas dire que se farà per de bòn. Ansin lo premier rai « oficiau » de la carta aviá fach disparéisser d’elements (la senhaletica, la formacion, la transmission). A faugut picar sus la taulas per se faire entendre, e lei ponchs foguèron mai ajustats.
Fau restar de lònga a l’agachon, es coma aquò qu’un jorn, me siáu avisat que dins lei PV de reünion dau Sindicat Mixte (lo sindicat mixte recampa lei representants de la Region, dei departaments e dei comunas dau pargue), lei departaments afiermavan que lei panèus d’intrada de pargue bilingües èran illegaus. Me siáu avisat tanben que dins l’apèu d’ofèrta per la realizacion d’aquestei panèus i aviá plus que lo francés.
Le Comitat avisèt lo Forum d’Oc, l’Institut d’Estudis Occitans e lo Felibritge.
Avèm cercat d’ont podiá venir aquela illegalitat ! Avèm contactat de PNR ont i a aquela mena de panèus (Armorica e Perigòrd-Lemosin). Avèm fach après de lobbying pròchi leis elegits dei departaments e de la Region. Fin finala, aqueleis elegits validèron puei lo bilingüisme.
Pasmens, dins nòstra intencion de visibilitat de la lenga, avèm totjorn sostengut una vision democratica entre lei doas grafias. Mai leis elegits que n’i comprenon ren an decidit que volián lo provençau amb la « o » (sic). Aquò es una batèsta nòva de menar. Dins aquò, existisson d’avançadas positivas. Premier una mapa toristica publicada per lo PNR, lo provençau maritim es present e dins lei doas grafias. Es tanben previst de trabalhar sus un libret de formacion per lo personau dau PNR e deis oficis dau torisme qu’explicarà de cavas sus la lenga nòstra, la cultura, l’istòria, etc…
Coma autre projècte, avèm tanben en tèsta de trabalhar sus la toponimia e sus un desplegant bilingüe sus la fauna e la flòra dau territòri.
Miquèu ARNAUD
------------------------------------
|
Retorn
|
|
|
 |
|
|
|
|
